METALLUGICAL INDUSTRY
MINING INDUSTRY
RENEWABLE ENERGY
اسلاید قبلی
اسلاید بعدی

کلسیناسیون و تشویه مواد معدنی

مقدمه

فرآیند کلسیناسیون (تجزیه‌ی حرارتی) عموما به واکنش‌هایی گفته می‌شود که مواد معدنی کربناتی مانند دولومیت، سنگ‌آهک و … در دما و زمان مناسب در کوره‌ به مواد معدنی اکسیدی تبدیل می‌شوند. در صنایع مختلف مانند صنایع آهک و سیمان، صنعت تولید گچ، صنعت شیشه، صنایع آهن و فولاد، صنعت نسوز، صنایع قند و شکر، صنعت تولید منیزیم و … از فرآیندهای کلسیناسیون مواد معدنی استفاده می‌شود. کلسیناسیون و یا پخت مواد معدنی بسته به نوع فرآیند، در کوره‌هایی با قابلیت‌های مختلف انجام می‌شود. کوره‌های دوار و انواع کوره‌های عمودی از جمله کوره‌های مورد استفاده در فرآیندهای کلسیناسیون مواد معدنی هستند.

همچنین از فرآیندهای تشویه برای تبدیل مواد معدنی سولفیدی به مواد اکسیدی استفاده می‌شود. تشویه سنگ معدن سرب و روی، سنگ معدن سولفیدی مس و … از جمله رایج‌ترین فرآیندهای تشویه می‌باشد که عموما در کوره‌های دوار یا بسترسیال صورت می‌گیرد. استفاده از کوره‌های بسترسیال برای تشویه مواد معدنی از جمله روش‌های مدرن محسوب می‌شود که دارای راندمان بالا و میزان مصرف انرژی پایین‌تری نسبت به کوره‌های رایج است.

شرکت دانش‌بنیان آرامیکو ضمن طراحی انواع مختلف کوره‌های صنعتی کلسیناسیون و تشویه مواد معدنی توانسته است تا به دانش فنی طراحی مهندسی، ساخت و راه‌اندازی کوره‌ها دست یابد و تیم متخصص این شرکت ضمن انجام تحقیقات و پژوهش‌های متعدد و بهینه‌سازی پارامترهای فرآیندی در مقیاس‌های آزمایشگاهی و نیمه صنعتی، طراحی و ساخت انواع کوره‌های کلسیناسیون و تشویه مواد معدنی را در مقیاس صنعتی در کارنامه حرفه‌ای خود ثبت کرده است.

بررسی انواع کوره‌های کلسیناسیون و تشویه مواد معدنی

کوره‌های عمودی کلسیناسیون مواد معدنی

کوره‌های عمودی پخت مواد معدنی از لحاظ پروفیل گرمایی شامل 3 منطقه مجزا می‌باشند که عبارتنداز:

  1. منطقه پیش‌گرم: جایی که مواد معدنی در آن در اثر حرارت خشک شده و تا نزدیکی دمای تکلیس حرارت می‌بیند.
  2. منطقه تکلیس: منطقه تجزیه ماده معدنی در اثر حرارت.
  3. منطقه خنک‌کننده: منطقه خنک نمودن ماده معدنی پخته شده به کمک دمنده‌ها.

در بین مناطق فوق‌الذکر، شرایط کاری منطقه تکلیس بیشترین تاثیر را روی کیفیت ماده معدنی تولید­شده دارد. گرمای مورد نیاز این منطقه باید قدرت تامین درجه حرارتی بالاتر از درجه حرارت تکلیس ماده معدنی را داشته باشد. با توجه به نوع طراحی، کوره­های عمودی به 2 دسته اصلی تقسیم می‌شوند:

  1. کوره تک‌محفظه­ای
  2. کوره دومحفظه­ای

کوره‌های تک‌محفظه‌ای

کوره‌های تک‌محفظه‌ای به چند دسته مختلف تقسیم می‌شوند:

الف) کوره شارژ مخلوط (Mixed feed kilns)

در نوع ابتدایی کوره­های عمودی که در آن­ها از شارژ چند لایه شامل مخلوطی از سنگ و سوخت جامد (ذغال) در قسمت بالایی کوره (منطقه پیش­گرم) استفاده می­شود، عبور جریان هوای گرم از پایین به بالا از میان شارژ سبب شعله­ور شدن ذغال فرار و انجام عملیات تکلیس می‌شود و محصول نهایی از پایین کوره تخلیه می­گردد.

ب) کوره وست (West kilns)

اساس این کوره بر تعبیه کاربراتورهای نفتی در بدنه منطقه تکلیس استوار است. در این قسمت بخار نفت در برخورد با گازهای داغی که از منطقه خنک کننده می‌آید، شعله‌ور شده و سبب تامین انرژی پخت مواد معدنی می‌شود.

ج) کوره وستوفن(Westofen kiln)

تنها تفاوت این نوع کوره با  کوره وست در تعداد مشعل­ها و سوخت آن می­باشد. در این نوع کوره با توجه به استفاده از گاز طبیعی به جای نفت، علاوه بر بازده بیشتر و آلودگی کمتر، به انرژی اضافی جهت تبخیر نفت نیز نیازی نمی­باشد.

Single shaft kilns
نمودار جریان مواد فرآیند کلسیناسیون سنگ آهک در کوره شفت تک‌محفظه‌ای

کوره‌های دو محفظه‌ای

از سال 1960 میلادی، مدل جدیدی از کوره­های عمودی به نام کوره­های دو محفظه­ای با تکیه بر صرفه­جویی و بهینه­کردن مصرف انرژی ارائه گردید. .خصوصیت مشترک این کوره ها استفاده از 2 یا چند محفظه مجزا، مرتبط و کنار هم می­باشد که در آن­ها با ابداع تکنیک جریان گاز احیا کننده (Regenerative Flow) تحول بزرگی در کاهش مصرف انرژی و استفاده بیشتر از حرارت گاز خروجی ایجاد شده است. در یک چرخه متوالی، گاز داغ خروجی از محفظه­ای که در آن فرآیند به کمک حرارت گاز طبیعی در جریان است به محفظه کناری که خاموش است، منتقل شده وباعث بازیابی انرژی حرارتی محفظه اول می­شود. در این کوره‌ها، جریان گاز داغ حاصل از اشتعال سوخت در منطقه اشتعال، از میان شارژ مواد معدنی عبور کرده و سپس توسط داکت‌های واسط به محفظه دوم وارد می‌شود و به شکل غیر هم­جهت از میان شارژی که به سمت پایین کوره می­رود، حرکت می‌کند. بدین ترتیب محفظه دوم نقش رکوپراتور را برای محفظه اول بازی می‌کند و پس از گذشت زمان مشخص پخت، عملکرد مذکور برای دو محفظه برعکس می‌شود. مشکل نقطه داغ و کانال‌های سرد در این کوره به حداقل می­رسد.

Double shaft kilns

کوره‌های دوار کلسیناسیون مواد معدنی

کوره دوار تجهیزی برای تولید یک محیط با دمای بالا در فرآیندهای پیوسته است. کاربرد این نوع کوره بیشتر در صنایع سیمان، آهک و استخراج فلزات است. ساختمان کوره دوار يک استوانه توخالی فلزى است که با شیب کمی نسبت به افق به دور محور خود دوران می­کند. با توجه به ظرفیت درخواستی از کوره دوار و زمان ماند مواد در کوره ابعاد، سرعت دوران و شیب کوره تعیین می­شود. کوره توسط یک سیستم محرک دوران می­کند و مشعلی که در انتهای آن قرار دارد، درجه حرارت لازم برای تغییرات شیمیایی مواد را فراهم می‌کند. کوره­های دوار از لحاظ جریان حرارت نسبت به جریان مواد، هندسه و ابعاد کوره، نوع سیستم محرک، تعداد پایه­ها، موقعیت قرارگیری مشعل و … دارای انواع مختلفی هستند.

حرارت در کوره به واسطه مشعل با سوختن گاز یا دیگر مواد سوختی تولید می­شود. جریان سیال با دمای زیاد از درون استوانه عبور کرده و دمای مواد را به تدریج از ابتدا استوانه تا انتهای آن افزایش می­دهد. در طی عبور مواد از ابتدا تا انتهای کوره همراه با افزایش دما فرآیندهای شیمیایی مورد نظر نیز به صورت پیوسته انجام می­شود. جهت حرکت مواد در داخل کوره نسبت به جهت حرکت سیال داغ با توجه به طراحی کوره می­تواند هم جهت یا متقابل باشد. با توجه به نوع فرآیند، از تجهیزاتی مانند پیش‌گرم‌کن و یا کولرهای استاتیک یا دوار در کنار کوره دوار استفاده می‌شود.

Calcination rotary kilns
Fluidized bed furnace for minerals roasting
نمودار جریان مواد تشویه سولفید روی

کوره بسترسیال تشویه مواد معدنی

جهت انجام فرآیند تشویه عمدتا از کوره بسترسیال که شیوه‌ای مدرن به حساب می‌آید، استفاده می‌گردد. عموما در این فرآیند مواد معدنی سولفیدی به اکسیدی و یا مقداری مواد سولفاتی تبدیل می‌شود. کوره بسترسیال که از تجهیزات کلیدی واحد تشویه است با یک هود قارچی شکل و بدنه کوره واگرا (به منظور افزایش سرعت خطی هوا) طراحی می‌شود. این کوره  به صورت پیوسته می‌باشد و کلسین خروجی به صورت سرریز از خروجی پایینی در خود کوره خالی می‌شود و بخش دیگر آن به صورت غبار از بالای کوره جمع‌آوری می‌شود.

محتوای تغلیظ یافته در لایه سیالی کوره به طور کامل با هوا و اکسید مخلوط می‌شود و به طور همزمان انتقال حرارت، انتقال جرم و انتقال مومنتم نیز صورت می‌گیرد. ماده معدنی تولید شده برای یک مدت زمان مشخص در کوره باقی می‌ماند و سپس از مجرای سرریز تخلیه می‌شود. گردوغبار جمع‌آوری شده توسط سیستمِ جمع‌آوری گردوغبار که از بویلر بازیافت حرارتی و سیکلون و نیز فیلتر الکترواستاتیکی حاصل می‌شود، خنک می‌شود و در صورت نیاز با محصول کوره مخلوط می‌گردد.

در کوره بسترسیال تشویه سولفید، سولفیدهای آهن، روی، مس و سایر فلزات در دماهای بین 600 الی 1000 درجه سانتی‌گراد با هوا اکسید شده و به اکسیدهای فلز و گاز دی‌اکسید گوگرد تبدیل می‌شوند. بعد از پاک‌سازی و خنک‌سازی، دی‌اکسید گوگرد موجود در گاز حاصل از تشویه، می‌تواند به عنوان خوراک واحد تولید سولفوریک اسید فرآوری شود.

By identifying opportunities, conducting thorough research and performing tests at different levels we are developing technical knowledge for many industrial processes in the field of metallurgy, mining and renewable energy.

ARAMICO

پیمایش به بالا